Frank Furedi "Gdzie się podziali wszyscy intelektualiści?"

Frank Furedi Gdzie się podziali wszyscy intelektualiści?

Tłum. Katarzyna Makaruk

Seria Biblioteka Myśli współczesnej (Plus Minus Nieskończoność)

Warszawa PIW 2014 (dodruk do wydania I z 2008 r.)

Wyd oryg. 2004

Stron 143

Książka, która daje do myślenia. Przydatna dla tych, którzy żle znoszą dominację błahości i prozaiczności. Dla zainteresowanych kwestiami z pozoru nieprzydatnymi i nieopłacalnymi. Dla pożądających refleksji nad współczesnym światem. Intelektualny sprzeciw wobec postawy filistra*.

*Filister = człowiek o wąskich horyzontach, zainteresowany wyłącznie sprawami materialnymi i przyziemnymi.

Pierwsza od dawna książka poświęcona tej tematyce, na jaką się natknęłam w księgarni, zresztą Księgarni taniej książki. Jak wynika z przypisów, żadna z cytowanych przez Furediego (ur. 1948) wartościowych pozycji, które dotyczą obecnego statusu intelektualisty, nie ukazała się po polsku. Tymczasem ja chętnie bym o tym więcej poczytała. Poza tym, znając już wyrazistość poglądów oraz klarowność i logikę myślenia autora, z przyjemnością sięgnęłabym po jakąś inną książkę Furediego, np. Paranoid parenting.

Dzięki eleganckim rozważaniom autora zbioru Gdzie się podziali wszyscy intelektualiści? zrozumiałam lepiej, dlaczego:

- Niektórzy uważają, że nie należy ranić uczuć studenta-klienta, sugerując mu, że jest niedouczony i że powinien przeczytać lekturę.

- Pojawia się pomysł, żeby w końcu zaakceptować oklaski rozlegające się w trakcie utworów granych w filharmonii. W końcu podobno najważniejsze, że ludzie przyszli i podoba im się. 

- Kiedy rozważam jakąś abstrakcyjną ideę, mój syn-technokrata pyta, po co to robię i czemu to służy.

- Teatr odwołuje przedstawienie, ponieważ mogłoby okazać się dla niektórych bulwersujące.

- Moja córka i jej znajomi często odpowiadają mi, że „nie wchodzą w ten temat, bo jakie to ma znaczenie?”

- Wygłaszanie zdecydowanych, polemicznych poglądów jest postrzegane jako wyraz złego wychowania albo atakowania osób o poglądach przeciwnych. Intelektualne argumentowanie nie ma sensu. Wszystkie poglądy są z góry równoprawne.
- Jeśli wyniki testów w szkole wypadają żle, po prostu obniża się wymagania.

- Na kolejne spotkanie mojego Dyskusyjnego Klubu Książki wybrano większością głosów wytwór literatury popularnej, chwalony za to, że jest „napisany zrozumiałym językiem, dotyczy doświadczeń znanych kobietom i jest osadzony w Polsce”. Wow.

Cytat:

Trywializacja kulturowego potencjału społeczeństwa ma poważne implikacje dla przyszłości życia umysłowego. Intelektualiści potrzebują inteligentnej publiczności, artyści zaś – krytycznych odbiorców. Niestety, polityka schlebiania stwarza niewiele zachęt dla ludzi, by stawali na wysokości zadania.

[…] Intelektualiści muszą ponownie ukonstytuować się jako formacja, żądając przywrócenia autonomii, o którą w minionych czasach walczyli ich poprzednicy. Te autonomię najlepiej stworzyć, angażując i podtrzymując dążenie publiczności do tego, by traktowano ją serio. W epoce infantylizacji kultury traktowanie ludzi jak dorosłych staje się jednym z podstawowych obowiązków humanistów.. […] Proces równania w dół, jeśli to pojęcie cokolwiek znaczy, nie odnosi się do ludzkiej inteligencji, tylko do kultury, a dokładniej do elit, które regulują przepływ idei.

Spis treści: